Boekrecensie: Met de rug naar de wereld - portretten uit Servië

Met de rug naar de wereld - portretten uit Servië
Auteur: Åsne Seierstad

Ik kan mezelf geen vluchteling noemen. Voor mij zijn vluchtelingen mensen die moeten vluchten omdat ze vrezen voor hun leven of omdat er veel geweld plaatsvindt in het land van herkomst. Ook al ben ik op jonge leeftijd samen met mijn moeder mijn land "ontvlucht", dit kwam niet doordat wij in levensgevaar waren. We hadden het absoluut niet makkelijk. Echt zekerheid op een goede toekomst voor mij of mijn moeder was er niet. We leefden op veel vlakken in angst. Het Communisme was net gevallen. Er was veel armoede. Mensen waren verbitterd en gespannen. Mijn moeder besloot om in het diepe te springen en naar Nederland te verhuizen. Daar was alles beter. Dit hoorde ik vaak. Ik had kans op een betere toekomst.

Wat ik mij kan herinneren is dat ik het niet begreep. Ik wilde niet weg, ik was gelukkig en omringd door mijn familie en vrienden. De eerste jaren in Nederland vond ik verschrikkelijk. Ik kon maar niet aarden, ik miste elke dag mijn land, mijn familie. Uiteindelijk leg je je erbij neer en probeer je er het beste van te maken. Ik wilde ook niet ondankbaar zijn. Het is hier ook goed. Nederland is een mooi land, de mensen zijn lief. Ik mag zeker niet klagen. Maar het gemis bleef. Ook al ben ik er al aan gewend, ik zocht altijd verbinding met mijn "eigen mensen". Het Slavische volk.

Mijn zoektocht naar mijn eigen mensen heeft mij uiteindelijk iets bijzonders opgebracht. Liefde voor mijn broeders en zusters uit Servië. Ik leerde steeds meer Serviërs kennen en ik merkte heel veel raakvlakken met mijn Poolse cultuur, geschiedenis en ook de taal. Servië heeft net als Polen een heel turbulent verleden. Het Servisch volk heeft veel moeten lijden. Serviërs hebben ook hun land moeten ontvluchten, ze zijn verjaagd, er was veel gevaar en geweld. Sommigen hebben elders hun leven weer moeten oppakken. Er bestaan grote Servische gemeenschappen in bijvoorbeeld Wenen en Chicago. Maar ook in Nederland wonen veel Serviërs. Ondanks deze geschiedenis zijn de mensen extreem hartelijk, open, liefdevol, traditioneel en humoristisch. Het zijn echte familiemensen en levensgenieters.

Om zoveel mogelijk over de geschiedenis en de cultuur van de Serviërs te weten te komen ben ik veel gaan lezen. Eén van de mooiste boeken die ik ben tegengekomen is het boek van Åsne Seierstad, Met de rug naar de wereld – Portretten uit Servië. Dit boek vertelt verhalen van verschillende mensen uit Servië die Seierstad een aantal jaren heeft gevolgd. De Serviërs die Seierstad volgt zijn allemaal anders, het zijn jongeren, plattelandsmensen, ouderen, rijken en armen. Al deze mensen hebben zo hun eigen mening en visie over het huidige Servië, de geschiedenis en de politiek. Er is ook geen betere manier om het volk goed te leren kennen dan zelf met ze in gesprek te gaan. Dankzij Seierstad is dit dus ook mogelijk.

Iedereen die zich meer wil verdiepen in de Servische cultuur en geschiedenis, zou dit boek moeten lezen. Daarbij geeft dit boek bijzonder mooi weer dat er niet één waarheid bestaat. Het zet je aan het denken. Dit thema komt ook telkens terug in onze samenleving. Er zijn zoveel conflicten en oorlogen op de wereld. Er is propaganda, fake news, social media. Soms weet je al niet meer wat echt is, wat nu echt de waarheid is en welke zijde de juiste kant van het verhaal is. Bestaat dat dan wel? Een juiste kant van het verhaal? Iedereen heeft toch zijn eigen beleving en zijn eigen kant van het verhaal. Toch?

Katarzyna Lachowska