Op de goede weg

Alle jonge ouders in Nederland hebben er recht op: kraamzorg. Dé vraagbaak, hulp, verzorger en emotionele ondersteuner in die oh-zo-prille eerste dagen na de bevalling. Zeker bij het eerste kindje helpen kraamverzorgenden  de jonge ouders een flink stuk op weg. Naast de lichamelijke en emotionele verzorging van moeder en kind, hebben ze een grote voorbeeldfunctie.

We spraken bij Geboortezorg Limburg met Nathalie Krul-Mraz (regiomanager kraamzorg), Elodie Verbruggen en Michelle Zaunbrecher (kraamverzorgenden) en Rowan Quix (gezinsconsulent Taal, SCHUNCK Bibliotheek). Even daarvoor is Rowan namelijk een grote doos komen overhandigen met daarin de gezamenlijk ontwikkelde gesprekskaart over het gebruiken van taal tijdens zwangerschap en babyfase.

Boodschappen opsommen bij het verschonen

“We zorgen voor het totaalplaatje”, vertelt kraamverzorgende Elodie Verbruggen. “Er is zoveel waar je bij zo’n jong gezin op let: lichamelijk, geestelijk, voeding… Taal hoort er automatisch bij. We benoemen het expliciet en doen voor hoe je tegen je baby’tje kunt praten. Voor sommige ouders is dat niet vanzelfsprekend. Het voelt soms ook heel gek om te babbelen tegen je kindje terwijl deze niets terugzegt. Ouders vragen me dan ook wel eens waarom ik dat eigenlijk doe? Alles is nog nieuw en spannend, en dan moet je sommige ouders er echt wel op wijzen hoe belangrijk het is dat je meteen al tegen je kindje spreekt. Het gaat vooral erom dat ze de woorden en klanken horen. Dus ‘som gerust je boodschappenlijstje op terwijl je de luier verschoont’, grap ik dan wel eens. Vanuit al die klanken wordt in de hersens een basis gelegd voor de rest het leven. Daarvan zijn niet alle ouders zich bewust.”

Een klein beetje hulp voorkomt een groot probleem

“Eigenlijk willen alle ouders altijd het beste voor hun kindje”, vult Nathalie Krul-Mraz aan “en op zo’n moment zijn de jonge ouders vaak erg blij met de tips over allerlei zaken, dus ook over taal. Maar er zijn ook wel eens gezinnen waar we ons wat extra zorgen maken over de taal die ze het kindje kunnen bieden. Dan spreken wij als kraamverzorgende onze zorgen uit tegen de ouders en de verpleegkundige van de Jeugd Gezondheidszorg. Maar dat voelt voor ouders soms best als een tik op de vingers. Dan zien ze het als een heel groot probleem terwijl je met een klein beetje hulp al een heel eind op de goede weg kunt komen. Door onze samenwerking met SCHUNCK hebben we nu in de Bibliotheek een laagdrempelig alternatief gevonden om de ouders hulp te bieden bij hun taal zonder dat we ze het gevoel geven dat ze iets niet goed doen.”

Rowan Quix beaamt dat: “Wij helpen die gezinnen die zelf gemotiveerd met hun taal aan de slag willen gaan omdat ze zich er bewust van zijn dat een goede taalbasis de kansen in het leven van hun kindje vergroot. We werken dan samen met de ouders en de eventuele kinderen aan een taalrijke thuisomgeving en helpen de ouders met tips op de goede weg. Vanuit die gedachte proberen we jonge ouders zo veel mogelijk bewust te maken van de kracht van taal, om zo te voorkomen dat een kindje een achterstand in taal oploopt. Preventief dus. Daarbij zochten we partners die jonge gezinnen kunnen bereiken en zo kwamen we uit bij de Geboortezorg Limburg. Tijdens een kennisdag van kraamverzorgenden werd de wens geuit voor het ontwikkelen van een gesprekskaart met tips voor het signaleren van een taalarme omgeving en hoe vervolgens op een goede manier het gesprek over taal aan te kunnen met gaan met de ouders van het gezin. Daar voegden we nog een groeimeter aan toe die uitlegt hoe taal in elke fase van zwangerschap en babytijd van invloed is en kan worden aangeboden. Bij de kaart hoort ook een online kennisbank die we up-to-date houden.”

Gesprekskaart voor taal tijdens zwangerschap en babyfase

Vandaag overhandigde Rowan de gesprekskaarten voor alle 170 kraamverzorgenden van Geboortezorg Limburg. Een welkom hulpmiddel volgens kraamverzorgende Michelle: “Het is belangrijk dat ik weet waar ik met een taalvraag van een gezin terechtkan. En hoe ik het met de ouders kan bespreken. Anders blijft het sluimeren, omdat de ouders niet weten wat er speelt, waarom het belangrijk is en hoe ze hun kind de beste kansen kunnen bieden. Vooral het laagdrempelige spreekt me erg aan. De meeste jonge gezinnen zijn namelijk enorm gemotiveerd om hun kindje de beste kansen te bieden en zouden met een kleine duw in de goede richting al enorm gebaat zijn.”

Voor regiomanager Nathalie kwam de reden van samenwerking mede voort uit de regio waarin zij opereren. “We kunnen er niet omheen als we naar de cijfers kijken: de laaggeletterdheid in onze regio is erg hoog. Als kraamzorgaanbieder werken wij aan de belofte van ‘een formidabele start’. Daarom zoeken we altijd naar hulp en handvaten voor deze jonge gezinnen. Het mooiste compliment is dan ook als een gezin dat ook echt zo ervaart: ‘Je hebt me echt op de goede weg gezet.’”