Oscar Niemeyer

Over de tentoonstelling

De tentoonstelling over Oscar Niemeyer, de visionaire architect en communist, heeft als doel het creatieve proces van Niemeyer te onthullen. Met meer dan 600 gebouwen heeft Niemeyer de moderne architectuur van de 20e eeuw gevormd. De expositie toont een breed scala aan objecten en presentaties, waarmee de diversiteit van zijn werk en gedachtengoed wordt weergegeven.

SCHUNCK-Glaspaleis heeft de Europese primeur om de bijzondere oeuvre-tentoonstelling (periode 1936-2008) van de Braziliaanse architectuurlegende Oscar Niemeyer (°1907, Rio de Janeiro) te mogen huisvesten t.g.v. zijn 100ste verjaardag.  Speciaal voor Heerlen heeft gast-conservator Lauro Cavalcanti i.s.m. directeur Stijn Huijts en conservator Andrea Croé, de expositie, die voorheen door Brazilië reisde, aangepast op SCHUNCK.

De tentoonstelling toont een overzicht van het indrukwekkende oeuvre en de carrière van Oscar Niemeyer, maar ook van zijn gedachtegoed.

Vanuit de filosofie van SCHUNCK, waarbij Moderniteit en Urban Culture de dragers zijn van een multidisciplinaire presentatiepraktijk, stond het hele Glaspaleis in het teken van Oscar Niemeyer en het Braziliaans modernisme. Op elke verdieping vielen objecten, teksten, schetsen, maquettes en andere zaken te ontdekken. Zo ook in het trappenhuis waar citaten van internationaal bekende architecten aangaven wat de invloed van Niemeyer op hen was geweest. 

Via maquettes, wereldkaarten, chronologie (1936-2008) en projectenlijst werden al zijn gerealiseerde en niet gerealiseerde projecten in kaart gebracht. Bovendien werden zijn leven, zijn politieke overtuigingen alsook zijn manier van kijken en ontwerpen getoond. De bezoeker kreeg te zien dat Niemeyer zelfs op hoge leeftijd altijd trouw aan zichzelf is gebleven en de uitdaging zocht om met gewapend beton het maximaal mogelijke te creëren en construeren. 

Middels een fotopresentatie van de plannen en ontwerpen ter realisatie van de nieuwe Braziliaanse hoofdstad Brasilia, met muziekbegeleiding van de destijds speciaal gecomponeerde ‘Sinfonia Da Alvorada’ kon de bezoeker een goede impressie krijgen van dit waanzinnig grootschalige, niet onomstreden, project. 

In de bibliotheek van SCHUNCK stond een complete box met afbeeldingen en teksten die Niemeyer heeft geschreven over zijn houding als architect, de architectuur in het algemeen, de relatie tussen kunst en architectuur en zijn politieke overtuigingen. Zittend in een loungehoek, kon men lezen over Niemeyer en het Braziliaans modernisme, dan wel de verhelderende documentaire ‘Oscar Niemeyer: An architect committed to his century’ bekijken.

In het restaurant van SCHUNCK konden de bezoekers genieten van Braziliaanse drank en gerechten, regelmatig onder het genot van Braziliaanse muziek. 

Lezingencyclus, debat, filmvertoning

De relatie tussen kunst en architectuur, het opnieuw belichten van de idealen van het Modernisme a.d.h.v. Niemeyers architectuur, de ontwikkelingen die sindsdien onze leefomgeving veranderd hebben, maar ook het reflecteren op onze idealen vandaag de dag, waren de centrale thema’s van de lezingencyclus en het slotdebat.

 Di 17-3 / Film & lezing door Louidgi Beltrame, kunstenaar en filmregisseur van: ‘Brasilia | Chandigarh’

Di 24-3 / Duo lezing door architecten Francine Houben en Mario Corea

Di 31-3 / Lezing door Lauro Cavalcanti, directeur Paço Imperial, gastcurator expo Niemeyer

Zo 5-4 / Slotdebat o.l.v. Harm Tilman, hoofdredacteur De Architect.

Educatief programma

Bij de tentoonstelling werden de volgende educatieve projecten aangeboden:

 Rondleidingen, in totaal 40 stuks

Kijkwijzer voor het voortgezet onderwijs (VO)

Actief project (teken en schilder je ‘Droomhuis’)

Presentatiewedstrijd

 

Catalogus 

De tweetalige catalogus ‘Oscar Niemeyer – Loopbaan en hedendaagse projecten (1936-2008)’ vormde een mooie aanvulling op de tentoonstelling en is als belangrijk tijdsdocument nog steeds te gebruiken als zelfstandig boekwerk.