Andy Warhol: Vanitas

Andy Warhol: Vanitas richt zich op het thema religie in het werk en leven van Warhol, zoals eerder verkend in de succesvolle tentoonstelling Andy Warhol: Revelation (2019) in het Andy Warhol Museum in Pittsburgh. Vanitas bouwt voort op Revelation en gaat dieper in op de thema’s vergankelijkheid en eindigheid in het leven en werk van de kunstenaar. 

Warhol was een toegewijde Byzantijnse katholiek. Tot zijn moeders dood in 1974 ging Warhol bijna elke zondag samen met haar naar de kerk en ook de jaren daarna ging hij regelmatig. Warhol was zich bewust van de eindigheid van het leven, zeker na de mislukte aanslag op zijn leven. 

Symboliek voor vergankelijkheid van het leven 

De tentoonstelling gaat dieper in op Warhols fascinatie voor tijdelijkheid, spiritualisme en astrologie. Vanitas toont schilderijen en een zelden getoonde reeks tekeningen van schedels en zelfportretten. Deze doen denken aan het 17e-eeuwse Vanitas-genre in de beeldende kunst, dat vooral populair was onder Nederlandse en Vlaamse schilders. Vanitas - Latijn voor zowel ‘ijdelheid’ als ‘leegheid’ - is een kunstgenre dat gebruik maakt van symboliek om de vergankelijkheid van het leven, de onvermijdelijke dood en de zinloosheid van ijdelheid te tonen. Deze thema’s en een gevoel van spiritualiteit met betrekking tot het verstrijken van de tijd en de lichamelijke vergankelijkheid, worden verkend door middel van multimediawerken en archiefobjecten uit Warhols Time Capsules.   

120 werken en voorwerpen uit het persoonlijk archief  

Tot de werken die in de tentoonstelling te zien zijn, behoren de beroemde serie geschilderde Self Portraits (1986) met een ‘fright wig’, het blacklight schilderij The Last Supper (1986), een serie zeefdrukken in verweerde zwart-wit tinten van Marilyn Monroe genaamd de Reversal Series (ca. 1978), en iconische zeefdrukken uit Warhols Death and Disaster serie, zoals White Burning Car III (1963), evenals een reeks iconische Shadows (1979) schilderijen. Persoonlijke voorwerpen van Warhol zoals pruiken, roze korsetten en Chinese astrologiekaarten maken de tentoonstelling compleet. SCHUNCK Museum heeft deze unieke collectie samengesteld in nauwe samenwerking met Patrick Moore, emeritus directeur van The Andy Warhol Museum en curator van deze tentoonstelling. De kunstwerken en objecten in de tentoonstelling Andy Warhol: Vanitas zijn nooit eerder in deze combinatie in Europa te zien geweest. 

Hoewel Warhols werk in deze tentoonstelling somber lijkt, is het ook onmiskenbaar campy. In sommige werken verschijnt Warhol met een schedel die als een tiara op zijn hoofd balanceert. De schedels zelf worden zo vaak en in zo'n opzichtig palet herhaald dat hun betekenis verdwijnt in het decoratieve patroon. Maar in de meest intense vorm bieden de werken in de tentoonstelling een angstaanjagend vooruitziende blik op een wereld die zijn betekenis verliest door de constante tragedie.