Zes vragen aan Hadassah Emmerich

De Heerlense kunstenaar Hadassah Emmerich, die in Brussel woont en werkt, onderzoekt in haar werk terugkerende thema’s zoals het lichaam en identiteit, het zintuiglijke en het sensuele, de vercommercialisering van het erotische en het exotische. In haar tentoonstelling Batik Moon Rising toont Emmerich een nieuwe serie van werken die een wending in haar artistieke praktijk markeren. Niet eerder waren haar beelden zo vervormd en vol dynamiek en tegelijkertijd humoristisch en relativerend, maar met de haar kenmerkende thematiek en combinatie van warme en onderkoelde kleuren. Curator Cynthia Jordens sprak haar over deze nieuwe tentoonstelling, haar werk en haar aanpak. 

Hadassah, bij de eerste aanblik van je nieuwe drieluik Batik Moon Rising word je overweldigd door de uitbundigheid van de motieven en de intensiteit van de kleuren. Wat heb je verbeeld en waarom fascineren deze motieven je?
"Ik ben gefascineerd door de vraag op welke manier hedendaagse schilderkunst zich kan verhouden tot complexe vraagstukken rondom ‘het exotische’. In mijn werk onderzoek ik dit aan de hand van de verbeelding van het vrouwelijk lichaam en de natuur, bij uitstek geschikt om ideeën over ‘het exotische’ uiteen te zetten. Terugkerende motieven in mijn werk zijn lichaamsdelen en tropische planten en bloemen. In mijn hier getoonde drieluik Batik Moon Rising zijn referenties naar bloemen en bladeren van tropische planten; lippen, tongen en borstvormen te herkennen, evenals Indonesische batikmotieven en waaiers. Bovendien vormen deze werken een nieuwe fase, letterlijk een nieuwe ‘twist’ in mijn werk, doordat de motieven op een caleidoscopische en enigszins psychedelische manier met elkaar versmolten zijn. Daarbij is de titel van het drieluik een knipoog naar de hit Bad Moon Rising van de band Creedance Clearwater Revival uit de ‘summer of love’ van 1969. Tegelijkertijd is dit werk wellicht ook zo uitbundig, dynamisch en kleurrijk omdat het een reactie is op onze huidige tijd die zo ver is doorgeslagen."
 
In je werk is je liefde voor Pop art en reclame te herkennen, komt dit ook tot uiting in deze serie?
"In mijn werk ben ik geïnteresseerd in beelden die het vrouwelijk lichaam zowel esthetiseren als problematiseren; een spel van verleiding en afstoting. Ook in deze serie komt dit tot uiting: de samengevoegde beeldelementen vormen kleurrijke, geërotiseerde ornamenten die zowel kunnen aantrekken door hun organische en sensuele lijnen als kunnen vervreemden door hun vervormingen. Ik creëer een constant samenspel tussen koele en warme kleurvariaties, mechanisch uitgevoerde kleurvlakken naast delen waar een schildersgebaar in te herkennen is. Het spel van verleiding en afstoting vindt daardoor niet alleen plaats in wat er is afgebeeld, maar ook in hoe het is afgebeeld."

Je werk lijkt kritisch uiting te geven aan de blik op het vrouwelijk lichaam alsook de blik op het exotische en het koloniale verleden. Tegelijkertijd is je werk empowering en lijkt het juist een viering van vrouwelijkheid en exotisme. Of is het een tussengebied dat je onderzoekt? 
"In mijn werk vier ik de kracht van de vermenging van genders en culturen. Dit komt voort uit mijn interesse in creolisering (de vermenging van verschillende culturen die vervolgens samensmelten tot één nieuwe cultuur, zoals de Surinaamse of de Caribische cultuur, red). Doordat ik beelden en kleuren vermeng en laat samensmelten die geassocieerd worden met man of vrouw, Westers of ‘exotisch’ vindt er een kruisbestuiving plaats, waardoor er nieuwe, (fictieve) hybride soorten ontstaan. Zo verschijnt het vrouwelijk lichaam in mijn werk gefragmenteerd, als delen van een mogelijke nieuwe identiteit, samengesmolten met tropische plantvormen, bloemen en vruchten. Mijn beeldtaal heeft veelal een erotische uitstraling, maar het is ook een viering van de ‘sensuele blik’ als een middel om conservatieve en regressieve wereldbeelden te trotseren, vooral met betrekking tot de positie van vrouwen."

Je kan je werk beschrijven als sensueel en exotisch, maar er lijkt ook sprake te zijn van een duister randje. Kan je wat vertellen over de schaduwzijde in je werk? 
"Ik probeer door middel van schilderkunst de psychologische lading achter machtsverhoudingen te ontvouwen. Mijn werk gaat in op machtsverhoudingen tussen de verschillende genders en feminisme en de machtsverhoudingen in het postkoloniale tijdperk. Ook aan het verlangen om werken te maken die ‘larger than life’ zijn kleeft een keerzijde. In het creëren van iets groots en monumentaals ligt tegelijkertijd de angst voor het nietige, het middelmatige en het onderdrukkende opgesloten. Zoals datgene dat opzweept ook verzwolgen kan worden en er in het najagen van het extatische ook uitputting en uitholling op de loer kan liggen."

Herhaling speelt een belangrijke rol in je werk. Niet alleen door de techniek van de sjablonen waarmee je vormen herhaalt, maar ook inhoudelijk lijkt het bij te dragen aan de betekenis van je werk. Hoe draagt het herhalen van beeldelementen bij aan je onderzoek naar thema’s zoals lichamelijkheid en identiteit, sensualiteit en exotisme? 
"Sinds 2016 werk ik met een schildertechniek, waarbij ik met behulp van sjablonen gesneden uit vloervinyl inktafdrukken maak op canvas, papier of een muur. Deze druktechniek en het werken met sjablonen is heel geschikt om mijn handschrift naar de achtergrond te dringen. Het maakt mijn schildersgebaar meer ‘mechanisch’ en afstandelijk en tegelijkertijd ‘dwingt’ de techniek me om binnen een bepaalde beeldtaal te blijven. Maar het blijft een spel, want naast de gedrukte delen, is mijn schildersgebaar wel degelijk te herkennen, bijvoorbeeld in de weergave van de waaiers en Indonesische batikmotieven. Door beelden en motieven te herhalen, kan ik een compositie in verschillende kleurstellingen uitvoeren. Ik vind het interessant om te onderzoeken hoe eenzelfde beeld in een andere kleurensamenstelling een andere sfeer kan oproepen. Zo heeft een compositie in koele kleuren eerder een reflectieve, afstandelijke impact, terwijl hetzelfde werk in warme kleuren wellicht doet denken aan tropische oorden. Ik vind het daarbij interessant om te testen of bepaalde voorkeuren cultureel bepaald zijn, en hoe we al dan niet onbewust geconditioneerd zijn om een bepaalde betekenis aan iets toe te dichten."

Je beschouwt jezelf als schilder, maar ook als een ‘expanded painter’, een schilder die geïnteresseerd is in het oprekken van de grenzen van de schilderkunst met schilderkunst. In hoeverre komt dit tot uiting in deze werken? En waarom maak je graag werken die ‘larger than life’ zijn? 
"Mijn drieluik Batik Moon Rising is van groot formaat, ieder werk heeft een afmeting van ongeveer 200 x 300 cm. De werken worden niet op een klassieke wijze als schilderijen op een witte wand gepresenteerd, maar als een soort ‘billboards’ op houten dragers in het daglicht van de tentoonstellingsruimte. De schilderijen strekken zich uit en zetten zich ritmisch voort in de omringende architectuur door de prints op de ramen, waarin je uitvergrote details van de werken kan herkennen. Het monumentale formaat van werken daagt me uit om gedurfde beslissingen te nemen tijdens het maakproces. Het staat me toe om mijn hele lichaam in te zetten tijdens het maakproces, om voor de toeschouwer een onderdompelende kijkervaring te creëren.’ 

De tentoonstelling van Hadassah Emmerich is vanaf 15 september te zien in het Atrium van SCHUNCK, op vertoon van een ticket voor Andy Warhol: Vanitas.